Zurna - Folk - Traditional Musical Instruments - Folkway

Ζουρνάς: Με το νταούλι και με τον ζουρνά!

Ο ζουρνάς ή καραμούζα ή πίπιζα είναι όργανο τύπου όμποε, δηλαδή με διπλό γλωσσίδι, στο οποίο οφείλει τον οξύ, διαπεραστικό του ήχο. Στην ίδια οικογένεια ανήκε και ο αυλός, το κατ’εξοχήν πνευστό της αρχαίας ελληνικής μουσικής. Φτιάχνεται σε διάφορα μεγέθη (από 22 έως και 60εκ.). Τους πιο κοντούς ζουρνάδες τους συναντάμε στη δυτική Ρούμελη και τον Μωρηά και τους μακρύτερους στη Μακεδονία. Συνήθως παίζονται δύο ζουρνάδες μαζί (ο ένας για τη μελωδία κι ο άλλος για το ίσο) και με το νταούλι αποτελούν το παραδοσιακό συγκρότημα (ζυγιά) της στεριανής Ελλάδας, κατάλληλο γι ανοιχτό χώρο.

Υπάρχουν αρκετοί διαφορετικοί τύποι ζουρνά. Όλοι μοιράζονται ένα και το ίδιο πηνίο ήχου -το λεγόμενο Kalem- που είναι στην πραγματικότητα ένα πολύ σφιχτό (και μικρό) διπλό καλάμι, μερικές φορές φτιαγμένο από φύλλα σιταριού. Ο μακρύτερος (και χαμηλότερος) είναι ο ζουρνάς Καμπά, που χρησιμοποιείται στη βόρεια Τουρκία και τη Βουλγαρία. Κατά γενικό κανόνα, ο ζουρνάς είναι κωνικός και κατασκευάζεται από ξύλο.

Είναι παρόμοιο με το mizmar της αραβικής μουσικής. Ο ζουρνάς χρησιμοποιείται επίσης στη λαϊκή μουσική των χωρών της περιοχής, ιδίως στο Ιράν, την Αρμενία, το Ισραήλ, το Αφγανιστάν, το Ιράκ, την Συρία, την Τουρκία, το Αζερμπαϊτζάν, την Ελλάδα, την Βουλγαρία, την πρώην Γιουγκοσλαβική Δημοκρατία της Μακεδονίας, την Αλβανία, την Σερβία, την Βοσνία, την Κροατία και άλλες χώρες του Καυκάσου, και έχει πλέον εξαπλωθεί σε όλη την Κίνα και την Ανατολική Ευρώπη. Στα σλαβικά έθνη των Βαλκανίων, συνήθως ονομάζεται ζούρλα (зурла).